Sov onne ietniengïelen åvteste gymhpe

Jarkoestæjja/oversetter: Ellen Bull Jonassen

Idtjim vueliem dan gellien aejkien govlh maanabaelien, jïh ij gåessie gih naakeni gåetien ålkolen. Dah vueliem gåetien sisnie utniehtin, jïh sisnjemes gievlesne sov fuelhkesne. Skuvlesne naan gille maanavuelieh govlim, jïh mov lij åarjelsaemien voestesgïeline, men idtjim rikti daejrieh mij mov aerpievuekie lij.

Marja Mortensson, 24 jaepien båeries dam jeahta, mij båatsoesïjtesne Engerdaelesne byjjeni. Dïhte aadtjen plaatam luajhteme laavlomigujmie jïh vueliejgujmie åarjelsaemien gïelesne, Lååje – Dawn. Daelie åehpies goh dïhte mij gïelem juajka maam ajve 1000 soptsestieh. Aaj akten vijries fealadimmien mænngan ålkoelaantesne. Jåarhkeskuvlesne eelki vueliem goerehtidh, jïh lea dovne upmejesaemien jïh jïjtse åarjelsaemien gïeleste pleenteme våarhkojste juktie maam joem gaavnedh mïsse maahta sov vueliem bigkedh.
– Manne ohtselim musihkem jïjtjene ietniengïelesne govledh.

Mortensson Balladese jeahta satne ojhte jïjtsasse vuajna goh akte dejstie noere boelvijste mah heartoeh jïh væljoem utnieh åvtetje aejkien sïerredimmiem saemien kultuvreste staeriedidh. Men mohte jeenjesh dejstie noere naestijste stoerre mietiemoerine mah noerhtesaemien nuhtjieh, satne tjoeri vielie ohtsedidh. Pryövedh, juktie sov vueliem gaavnedh, jïh naestiem tsïhkijehtedh guktie aerpievuekie bïerkene.

Sæjhta vueliem sjugniedidh aarkebeajjan
– Manne våarhkojne mïnnim, jïh leam lïereme jïh laavenjosteme Frode Fjellheimine.

Professovre jïh musihkedarjoje lea gaskem jeatjah åehpies juktie lea Disney-suksessese ”Frozen”, tjaaleme, men dïhte aaj eadtjohkelaakan åarjelsaemien kultuvreskaehtiem vaarjele.

Marja buerkeste man hijven lea gosse maahta våarhkojde nuhtjedh, men tjuara aaj barkedh juktie aarkebiejjiem gaavnedh, dïhte jielije:
– Manne jïjnjem lohkeme, jïh dan musihkefaageles bielien mietie vuartesjem, men barkeminie vueliem jielije darjodh, jïh guktie aarkebiejjien aerpievuekine sjædta. Mijjen vuelie dan joekoen sjeavohth orreme.

–Men guktie dellie daajrah datne leah væjkele joejkestidh? Giejnie datne jïjtjemdh viertesth?
–Im gåessie gænnah dam daejrieh. Men manne jïjnjem dejtie båeries aahkide våarhkojne goltelamme, jïh dej vuekiem leam jïjnjem heereme. Jïh dellie vuelie sjugniesåvva jïjtjene anatomijine ektine. Men im gåessie gænnah daejrieh mejtie reaktoe sjædta!

Plaatesne aaj vaajestimmieh eengelsken gïelesne. Eevre veelelaakan jarkoestidh lea geervebe goh vaajestidh, vienhtieh, jïh vuesiehtimmien gaavhtan tihtelelaavlome naemhtie åehpiedehtieh.

Fïerhte lååje, sjïere aereds-ståante
Tjoevke jarkerostoe, tjelmieh haarjanieh

mij sjædta

Each dawn,
a precious time of unspoilt morning,
the light itself slowly changing its colours, the eyes
adapting to the light of the rising sun

Laavlomh plaatesne Lååje – Dawn leah laavenjostosne dorjesovveme Daniel Herskedaline, mij tubaem tjoejehte jïh lea musihkedarjoje. Dïhte musihkem dorjeme orkesterasse Trondheimsolistene, mij aaj lea meatan plaatesne. Orkesteren instrumeenth jïh Marjan ”orrestamme” saemien laavlomevuekie tjåanghkan veevesuvvieh laavloeminie mah veartenen jieniebistie bielijste gaejieh; doedterh, jillege daajbaaletje tjoejh, symfonihkeles vuekieh seammalaakan goh orientaale jïh guhkede asiaateles vuekieh.

–Dïhte arabeles, jallh orientaale maam govlh, lea rïektesisnie dejnie sjïere upmejesaemien melodijine, Mortensson jeahta.
–Men tjïertestamme, otnjeginie dan arabeles vööste, Herskedal jeahta.
–Akte tjerkebe jillege dominaanse komposisjovnine Danieleste desnie gusnie laavlome jïh ij vuelie, Mortensson lissehte.
Man åvteste aktem dejstie gïelijste veartenisnie veeljedh mij lea geervemes jaksedh? Mah dïhte maereles jis dov lea earna dïjrine båetedh?
–Marja joekoen væjkele ektiedimmien bïjre soptsestidh åvtelen lååvle jïh joejkeste. Mahte tjyölkehkåbpoe sjædta gosse dam åvtelhbodti daajrah, jïh dellie maahtah abpe elliesvoetem jarngesne utnedh, Herskedal veanhta.

Plaatine ektine aaj eengelske jarkoestimmieh teekstijste.

– Men åssjalomme gujht iktesth orreme musihkem vedtedh dejtie åarjelsaemien goltelæjjide jïjtsh gïelesne. Jïh dellie aaj dah mah eah gïelem haalvah maam akt orre – jallh maam akt båeries åadtjoeh – man bïjre idtjin maam gænnah daejrieh aarebistie, Mortensson meala.

Marja Mortensson Spellemann-baalhkam åadtjoeji kategorijesne åålmehmusihke/aerpievuekien musihke dæjman sov albumen åvteste Mojhtestasse – Cultural Heirlooms. Albume lij buerkiestamme goh stoerre tjeahpoe jïh bielie aktede vihkeles kultuvreaerpeste. Musihkejournaliste jïh –bievnije Audun Vinger Marjan laavlomem baakoejgujmie ”dan tjaebpie, dan jeatjahlaakan” buerkiesti.

200 baakoeh joekehts lopmesåarhtide (raaktan!)
Datne inuihten bïjre govleme mij dan gellie lopmebaakoe utni? Åarjelsaemien gïelesne 200 baakoeh.
–Jïh mijjen lea 17 joekehts bïernebaakoeh, Mortensson mojjehte.
–Gellielaakan ektiedimmien bïjre eatnamasse tjaalam. Jïh desnie mijjen akte joekoen stoerre ræjhkoesvoete, eatnamisnie jïh eatnaminie jïh eatnaminie ektine jieledh. Jïh gellie baakoeh ektiedimmide almetji gaskem, Mortensson buerkeste. Mearan daajbaaletje suerkine, gaajhke digitaale, jallh dejnie orre siebriedahkesuerkine ij mijjen gïele annje rïeresjh.

– Ihkuven aajkan sïjhtem barkedh åarjelsaemien tjiehpiedæjjagïeline evtiedidh. Ibie naan sjïere laantem utnieh misse maehtebe vuelkedh juktie åarjelsaemien daamtaj govledh. Musihke mov areenine sjædta akten gïelese man åvteste gæmhpoem evtiedidh.

Dïhte konstrueradamme eatnememusihkem dïervesje
– Marja badth aerpievuekien guedtije mestie akt mij lea bïerkenamme bielelen dorjesovveme årrodh, meatanmusihkere Daniel Herskedal jeahta. Plaatesne datne gaskem jeatjah Danielem govlh aktine skaadtjoeh tubaine mij Balkanen jïh Orienten luvnie minnieh, lissine mijjen noerhteeuropejen symfonihkeles musihken luvnie.
– Såemies haestemh jievkehtimmine vuelien taakten jïh strovhkeinstrumeenti taaktesåarhti gaskem. Vuelie lea vielie galkije, Mortensson buerkeste. Såemies aejkien dah leah tjoereme ånnetji goerehtidh juktie gaavnehtidh gåessie lea daerpies striengkieslaakan ryöknedh, jïh gåessie naakede maahta vielie galkije årrodh.
– Men Danielen tjarke gïele vueliem aelhkieslaakan dååste.
– Aajmoe dan sisnie sjædta, Herskedal buerkeste.

Dah guaktah spealadigan sijjesne Oslo World njieljie musihkerigujmie orkesteristie Trondheimsolistene golken 30.b.

LES OGSÅ intervjuet på norsk: Brenner for sitt lille morsmål